Արատեսի մասին տեղեկություն

Արատեսը գտնվում է Վայոց ձորի մարզում։ Միջնադարում Արատեսը ուներ շատ հետաքրքիր անուներ, որ նշանակում է արի և տես։ Արփաըորաց  Հայաստանի գետերից է: Արփա գետը բաժանվում է մեծ ու փոքր առուների: Գետի երկարությունը 128 կմ է: Զորաց եկեղեցին գտնվում է Եղեգիս գյուղի արևելյան հատվածում: Այն կառուցվել է 14-րդ դարում 1303 թվականին: Ուսումնասիրելով պարզում են, որ զինվորական եկեղեցի է եղել: Սմբատաբերդը Հայաստանի ամենապահպանված բերդերից է, գտնվում է Արտաբույրք գյուղի հարավ-արևելք, ծովի մակերեսից մոտ 2000 մ բարձության վրա: Սելմի քարավանատոընը հյուրընկալություն է առաջարկել ճանապարդողներին, ովքեր անցել են մայրուղու երկայնքով և Սերմի կամ Վարդենլյաց լեռնացքով: Սևան-Գավառ ճանապարիհին ձախ կաղմում `Սևանա լճի առափնյա հրվանդանի վրա է գտնվում Հայրավանք Սբ. Ստեփանոս վանական համալիլը:

Մշուշների շղարշի տակ…

Աշնան խաշամն է խշխշում,

Քամու ձեռքերն անհամարձակ

Ամպի փեշերն են քաշքշում:

Ամպը լեզուն կուլ է տվել,

Հնար չունի որոտալու:

Ցերեկն էլ է ցրտից կծկվել,

Չէ՛, երևի ձյուն է գալու:

Առաջադրանքներ

1. Վերնագրի՛ր բանաստեղծությունը:

ՈՒշացած ձյունը

2․ Բանաստեղծության մեջ ընդգծված հետևյալ բառերը փոխարինի՛ր հոմանիշներով և կարդա՛։ Ի՞նչը փոխվեց։ Դիտարկի՛ր։

Աշնան խաշամն է խշխշում,

Քամու ձեռքերն չը պատրաստ

Ամպի փեշերն են քաշքշում:

Ամպը լեզուն կուլ է տվել,

Միտք չունի որոտալու:

Ցերեկն էլ է ցրտից կծկվել,

Չէ՛, երևի ձյուն է գալու:

3. Առանձնացրո՛ւ փոխաբերությունները և բացատրի՛ր:

Քամու ձեռքերն անհամարձակ

Ամպի փեշերն են քաշքշում:

Քամին փչում է ամպին։

Ամպը լեզուն կուլ է տվել,

Հնար չունի որոտալու:

Ամպը ուզում է բարկանալ,

բայց չի կարանում։

4․Դուրս գրած փոխաբերությունները գործածի՛ր նախադասությունների մեջ:

Օրվա մի ժամին քամու ձեռքերն անհամարձակ ամպի փեշերն են քաշքշում։

Ձմռանը ամպը լեզուն կուլ է տվել, հնար չունի որոտալու։

5. Դուրս գրի՛ր այն բառերը, որոնց մեջ գերակշռում է ձայնը։ Հիմնավորի՛ր ընտրությունդ։

խշխշում, քաշքշում, որոտալու

6. Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ ամենաաշնանային բառերը և դրանց գործածությամբ, փոքրիկ պատում հորինի՛ր։

քամի, ամպ, ձյուն, աշնանային

5. Բանաստեղծության մեջ ի՞նչն է գերակշռում․ ձա՞յնը, գո՞ւյնը, թե՞ գործողությունը։ Պատասխանդ հիմնավորի՛ր։

գործողությունը

6. Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ ամենաաշնանային բառերը և դրանց գործածությամբ, փոքրիկ պատում հորինի՛ր։

Այսօր շատ ուժեղ քամին փրեց։ Ամպը եկավ մյացավ քամիյին։ Հետո սկսեց ուժեղ ձյուն։ ԵՎ սկսեցին աշնանային օրերը։

Գործնական աշխատանք

7.Նկարի՛ր բանաստեղծության հատվածները:

8. Ձայնագրի՛ր ընթերցումդ, և նկարաշարի և համադրությամբ տեսանյութ պատրաստիր:

«Սարսուռ բերող սարեր»

Վերջապես եկավ ձմեռը։ Մարդիկ անհամբեր սպասում էին ձմռանը։ Ձնագնդիկներ, ձեռնոցներ, գլխարկներ և շարֆեր։ Մի օր մի ճամփորդ որոշեց բարձանալ Էվերեստ սարը (Ջոմբոլունգմա)։ Նա օր ու գիշեր բարձրացավ և վերջապես հասավ։ Սարի վրա ձյան ոչ մի կտոր չկար։ Նա բարձրացավ հաջորդ սարը՝ Հատիսը։ Գնաց, գնաց և նորից ոչ մի ձյուն չկար։ Այդպես անցավ շատ սարեր։ Ոչ մեկի վրա ձյուն չկար։ Անցավ ամբողջ ձմեռը։ Եկավ ամառը։ Այդ օրը ճամփորդողը, որոշեց հանգստանալ։ Գնաց լողավազան, իսկ նրա ընկերը նրան զանգեց և ասաց։

—Ու՞ր ես չկաս, կորած-մոլորած, ես առանց քեզ գիտե՞ս քանի սար եմ բարձրացել։ Լրիվ սարերի վրա մեծ սարսուռներ եմ զգացել։

— Դու հիմա ճի՞շտ ես ասում։

—Բոլորովի՛ն։

—Ես ձմռանը այնքան սար եմ բարձրացել, ոչ մեկի վրա ձյուն սառսուռ չկար։

—Էս տղան գժվել է։ Դու նորություները չես նայել։ Ամռանը բոլոր սարերը շատ սառսուրներ են բերելու։

Գորիսի Բարբառ

Ես ծագումով Սյունիքի մարզի Գորիս քաղաքից եմ։ Գորիսի բառբառով մի քանի պատմություն պատմեմ։ Տհէնց ինում ա չէ՞, վեր մի պան ես ասում, քեզ չեն հսկանում, սկսում ես ավելի պացուր ասիլը…. ու հինչքան չեն հսկանում, էնքան ձենդ պրցցնում ես: Ահա մըն օրիշ պամտութիւն, մեր Կիւրիսի նհետ կապուած: Ուրէմն Վերիշեն գիւղում մի հոգու ռուս ծանոթ սրան ղոնաղ Continue reading →